Halil Şahin

Halil Şahin

TÜRKİYE YERALTI SERVETİ´NİN ÜSTÜNDE

Oysa Türkiye; yaşanası yaşam ortamının yanı sıra maden rezervi açısından Dünya’nın en zengin ülkeleri arasında yer alırken, adeta büyük bir servetin üzerinde oturuyor. Türkiye yeraltı kaynakları yönünden dünya madenciliğinde adı geçen 132 ülke arasında toplam üretim değeri itibariyle 28’inci, maden çeşitliliği itibariyle 10’uncu sırada yer alıyor. Türkiye’de günümüzde ticareti yapılan 90 çeşit madenden 77’sinin varlığı Türkiye’de saptanırken, elan 60 civarında farklı maden ve mineral üretimi yapılıyor. Dünya metal maden rezervlerinin %0,4’ü, endüstriyel ham madde rezervlerinin %2,5’i, kömür rezervlerinin %1’i ve jeotermal potansiyelinin %0,8’i Türkiye’de bulunuyor. Zengin olunan madenler arasında ise ilk sırayı, 3,066 milyar ton ile dünya rezervlerinin % 72’ini oluşturan, bor mineralleri alıyor. Türkiye’nin teorik altın potansiyelinin 6 bin 500 ton olduğu tahmin ediliyor. Türkiye, bu potansiyelle Dünya’da ikinci konumda bulunuyor. Şu ana dek yapılan çalışmalarla 600 ton altın varlığı görünür hale getirilirken, mevcut potansiyelin % 10’u bulundu ve altın yataklarından şu ana değin yaklaşık 50 ton civarında altın üretildi. Takı, mücevher tasarımında Dünya’nın önde gelen ülkeleri arasında yer alan Türkiye’de, yılda 300 ton altın ithal ediliyor olması yazık değil mi? İthal edilen altının 100- 150 tonu Türkiye’de işlendikten sonra ihraç ediliyor, kalanı ise yurt içinde tüketiliyor. Teorik jeotermal enerji potansiyeli 31 bin 500 MWt (megavat termal) olan Türkiye bu potansiyeli ile Dünya 7’incisi, Avrupa da ise 1. konumda bulunuyor. Türkiye’nin bugün jeotermal enerjiyi doğrudan kullanım kapasitesi bin 229 Mwt. Doğrudan kullanım açısından ise; Türkiye Dünya sıralamasında 5’inci konumdadır. Son 3 yılda yapılan kömür aramalarında özellikle derin sondajlar uygulandı. 20-25 yıldır değişmeyen 8,3 milyar ton kömür rezervi, 300 bin metre sondaj yapılarak ve 2,3 milyar ton yeni kömür rezervi bulunarak %28 oranında arttı. Toplam linyit rezervi de 10,6 milyar tona yükseltildi. Türkiye’nin metal içeriği olarak 860 bin ton kurşun, 2,3 milyon ton çinko rezervi bulunuyor. Toplamı 113 milyon ton dolayında bulunan, ortalama %50-55 tenorlu işletilebilir demir rezervi var. Krom ise 26 milyon ton civarında rezerve sahip. 3 milyar 66 milyon ton olan rezervleri ile Türkiye, Dünya bor potansiyelinin % 72’sini elinde bulunduruyor. Alüminyum üretimine uygun boksit rezervi 87 milyon ton civarında bulunuyor. Türkiye’de toplam bakır rezervi, metal içeriği olarak 1,5 milyon ton bakır düzeyindedir. Ekonomik olarak değerlendirilmeyen düşük tenorlu bakır kaynakları dahil edildiğinde, toplam bakır kaynağı metal içeriği olarak 3,5 milyon tonu buluyor.

Türkiye’nin Beypazarı ve Kazan yataklarıyla beraber toplam trona rezervi ise 836 milyon ton düzeyinde. Büyük alçıtaşı potansiyeline sahip olan Türkiye’nin rezervleri tam olarak belirlenmedi. Yinede 3 milyon ton civarında olan yıllık alçı taşı üretimi önemli bir gösterge değil mi?

Mermer ve doğal taşlar ülkenin 80 bölgesinde 150’den fazla değişik renk, desen ve kalitededir. Türkiye’nin mermer potansiyelinin 5,1 milyar metreküp civarında olduğu tahmin ediliyor. Seramik ve cam ham maddeleri sektörünün ana ham maddesini kuvars, kuvarsit, kuvars kumu, feldspat, kil ve kaolen oluşturur. Türkiye’de 89 milyon ton kaolen, 354 milyon ton seramik ve refrakter kil, 239 milyon ton feldspat, 1,3 milyar ton kuvars kumu, 2,3 milyar ton kuvars-kuvarsit potansiyeli saptanmaktadır. İnşaat sektöründe büyük oranda hafif yapı elemanı ve beton agregası olarak da kullanılan ponza potansiyeli 1,5 milyar metreküp, perlit potansiyeli ise 5,7 milyar ton düzeyinde.
Ülkemizde; Ankara Çankırı, Tokat, Edirne ve Ordu illerinde yoğunlaşan değişik alanlarda kullanılabilir 250 milyon ton bentonit rezervi bulunuyor. Ayrıca; 41-48 manyezit içerikli 111 milyon ton manyezit rezervi var.
Özetle; Türkiye’nin 2004 yılında yaklaşık 1,3 milyar dolar olan maden ürünleri ihracatı, 2005 yılında 1,5 milyar dolara çıktı. 2006 yılında yaklaşık 2 milyar dolara ulaşan maden ihracatı, geçen sene 2 milyar 715 milyon dolara yükseldi. Bu yılın ilk 6 aylık döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre % 34 arttı. Maden ihracatında; bor, krom, selestit, manyezit, barit, mermer, ponza, feldspat gibi madenlerden oluşan doğal taşlar 1 milyar 250 milyon dolar ile ilk sırada yer alıyor. Doğal taşlar ürün grubunu 544,3 milyon dolar ile metalik madenler, 491 milyon dolar ile endüstriyel ham maddeler takip ediyor. Türkiye’de yılda yaklaşık 60 milyon ton kadar üretilen kömürün ise büyük çoğunluğu termik santrallerde olmak üzere yurtiçinde tüketiliyor. Tüm bunları işletenleri, ihalelerle sudan ucuz işletmeyi üstlenenleri görüyorsunuz: Karun kadar zenginsiniz, ama yandaşlara ve yoldaşlara peşkeş çekiliyorsunuz değil mi?  

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Halil Şahin Arşivi