RUMELİ VE TÜRK ALP ERENLERİ

Otman Baba (1)

Otman Baba, Fatih Sultan Mehmet döneminde adından en çok bahsettiren bir “alperen”dir. Zaman zaman Fatih Sultan Mehmet ile ters düşmüş olmasına rağmen oğul-baba gibi olduklarını görüyoruz.

Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli’de giderek güçlendiği bir sırada, Asya’nın ortalarından yani Horasan’dan kalkıp “Rum Diyarına” bir eren geldi. Tarih Miladi 1430 idi. O zamanın evliyası ona “Hüssem Şah Gani” derdi. Halk arasında ise “Otman Baba” Lâkabıyla anılırdı. Evliyalar evliyası Otman Baba, uzun boylu, geniş omuzlu, kızıl yüzlü, oldukça iri yapılı. Güçlü biriydi ve Oğuzca konuşuyordu. (1)

Otman Baba’nın hayatı ve faaliyetleri hakkındaki en geniş ve doğru bilgileri, Otman Baba’nın Hakk’a yürüyüşünden beş buçuk yıl sonra Göğçek Abdal (Küçük Abdal) adındaki dervişin kaleme aldığı “Velayetname-i Şah-i” adlı eserden ve bunun dışında Osmanlı Devleti arşiv kayıtlarında bulunan onunla ilgili şikâyetnameler ve yargılamalardan oluşan belgelerden öğreniyoruz.

Otman Baba’nın adı değişik kaynaklarda farklı olarak geçmektedir. Bazı kaynaklarda “Od’man”, bazısında ise, Hüsam Şah Gani olarak geçiyor. Od’man ismi daha sonra Otman veya Otman Baba” olarak söylenmeye başlamıştır. Şah Hüseyin senedinde “Osman Baba” olarak yazılıdır. Hacım Sultan Velayetnamesi’nde ise Osman Baba olarak geçmektedir. Bunlar onun dünyalık adlarıdır, onun ahretlik adı ise “Hüsam Şah Gani”dir. Çünkü zamanın evliyası ona “Hüsam Şah Gani” derdi. (2)

Bu isimlerden her birinin özel bir anlamı vardır. Mesela, Od’man’ın anlamı: Cemal sıfatının yanında bir de Celal sıfatının olmasındır. Od’man’ın bir başka anlamı da “ateş adam” anlamındadır. Hüsam Şah Gani’nin anlamı ise: Hüsam, Keskin Kılıç anlamındadır. Gani ise Kerem, mürüvvet, bereket ve bolluk anlamlarına geldiği gibi, Allah’ın Esma sıfatlarından biridir. Bundan dolayıdır ki, kendisine “Hüsam Şah Gani” mahlası verilmiştir. (2)

Demir Baba Velayetnamesi’nde Otman Baba’nın atası Seyit Ali olarak gösterilmektedir. (2)

Otman Baba'nın soy zinciri, şu şekilde tespit edilmiştir: "El-Hüsameddin bin İbrahim, bin İmam Musa-ı Kazım. bin İmam Cafer-i Sadık. bin İmam Muhammed Bakır, bin İmam Zeynel Abidin, bin İmam Hüseyin, bin İmam Ali.” (3)

Kaligralı Muhiddin Abdal’ın bir dörtlüğünde, Otman Baba'yı piri olarak kabul ettiğini görüyoruz. Söz konusu kıta şu şekildedir;

Şahım da rehberim oldu

Heman kıble'm nur'um oldu

Gani Od'man Pirim oldu

Anın eteğin tuttum ben

Otman Baba, Anadolu’ya ayak bastıktan sonra bir müddet İstanbul civarında dolaştı. Bir gün Boğaz'ın karşı yakasında bir tepenin üstüne çıkıp uzun uzun İstanbul’a baktıktan sonra: “Ben bu şehri almaya geldim ve bu şehirdeki kiliselerde nöbet beklemeye geldim” diyerek tam kırk gün gözünü İstanbul’dan ayırmadı. O sırada Rum ülkesine çok heybetli ve güçlü bir erenin geldiği, bu yörenin gözcüsü olan “Şahkulu Baba”ya malum olur.

Aşağıda Bulgaristan’ın Haskova yakında bulunan Akpınar tepesindeki Otman Baba Türbesi’nin, dıştan görünüşü..

Devamı yarın..

Hakkı SAYGI

____________________

1) Hakkı SAYGI, Otman Baba ve Velayetnamesi, Saygı Yayınları, s. 5, 1996 -İstanbul 2) Hakkı SAYGI, Otman Baba ve Velayetnamesi, Saygı Yayınları, s. 17, 1996 -İstanbul

3) B. Noyan Bektaşilik ve Alevilik nedir? S.602 B. Noyan Bektaşilik ve Alevilik nedir? S.602

4) Demir Baba Velayetnamesi, Doç. Dr. Bedri Noyan. Can Yay., İstanbul, S. 53