Değerli sosyal medya takipçilerim! Çok değerli bilim insanı olan Sayın Prof. Dr. Halil ÇİVİ Hocamın aşağıda gördüğünüz eserime yazmış olduğu sunuş bölümünden bir kesit veriyorum.

TANRI GÖRÜLEBİLİR Mİ?

Alevi ve Bektaşi inancının akıl ve bilim kapısı olan Hz. Ali’ye; “Tanrı görülebilir mi”? Diye sorarlar. Hz. Ali’de “Ben görmediğim Tanrıya inanmam” cevabını verir. Fakat bu görme fiziki, biyolojik görme değildir. Evrenin, Dünyanın, varlığın, canlının ve insanın içindeki gizil üretkenliktir. Alevi İslam teolojisine göre, Tanrının varlığı bedensel varlığı (zatı) ile değil, sıfatları ile yani gücü ve aklı ile üretmiş olduklarıyla anlaşılır.Tanrı zatıyla görülmez. Çünkü Tanrıya hiçbir beden yakıştırılamaz. Evrenin, dünyanın, varlıkların, canlıların ve insanların içinde bulundukları yaşama düzeni ve bu düzen sürekli olarak kendini yeniden üretmesi Tanrının varlığının kanıtı olarak kabul edilebilir. Örneğin insan elektrik enerjisini fiziki olarak göremez. Fakat belirtileri ile fark eder. Düğmesine basıldığı zaman lamba yanar, elektrik motoru çalışır. Ancak elektrik kendi varlığını hissettirmek için lamba ve motor donanımlarına ihtiyaç duyar. Bu örnekte tanrının zatı, elektrik enerjisinin kendisi, sıfatları da lambası, yakması ve motoru çalıştırmasıdır.

ALEVİ TEOLOJİSİ VE EVRENİN OLUŞUMU?

Bilim insanlarının tespitlerine göre Evren büyük bir patlama ile ışık topu halinde uzaya yayılmaya başlar. Bu ışık demetlerinin zamanla maddeye dönüşmesi ve çeşitlenmesi sonucu da evren oluşur. Evrenin 15 milyar yaşında; içinde yaşadığımız dünya ise güneşten kopma bir parça olarak dört buçuk milyar yaşındadır.

Dünyadaki gelişim evresi olarak önce kayaçların, madde ve minarellerin, sonra bitkilerin, daha sonra hayvanlar ve insanların görülmeye başladığı kabul edilir. Her oluşum bir evrim gerektirir.

Kutsal kitaplardaki teolojik anlayışa göre Tanrı dünyayı altı günde yaratmış, yedinci günü dinlenmeye çekilmiştir. Sünni İslam teologları da evrenin ve dünyanın yaratılışını Tevrat’taki açıklama biçimi ile kabul ederler.

Halbuki Alevi inancının esasını oluşturan Varlık Birliği (Vahdeti Vücut) teorisine göre, Tanrı, evren, dünya, canlı-cansız her şeyin aslı ışıktır (nurdur). Her şey aynı vardan var olmuştur. Tüm varlıkların aslı birdir, aynıdır. Ayrıca, kutsal metinlerdeki dünyanın altı günde anlayışını altı gün değil altı evre, altı aşama olarak anlamak gerekir. Alevi-Bektaşi cemlerindeki kandil (çerağ) yakılması ilk yaratılışa (Büyük patlamaya) bir gönderme olarak anlaşılmalıdır. Cem ayinlerindeki her çerağ yakılması yaratılışa bir göndermedir.

Kendisi de “Bektaşi Babalığı” gibi önemli bir makama yükselmiş olan Sayın Hakkı SAYGI’nın yazmış olduğu bu eser Alevi ve Bektaşi teolojisi açısından yaratılış inancının açıklamasına yöneliktir. Evrendeki her şeyin aslı, ışıktır, nurdur. Yaratılış aniden değildir. Kademe kademe altı evrede oluşmuştur. Evrende ve dünyada, doğumda, yaşamda, ölümde ve çürümede bile hep altı evre vardır. Evrende ve dünyadaki canlı, cansız her varlık altı yön içinde bulunur. Bu altı yön sağ, sol ön, arka, alt ve üst şeklindedir. Canlı cansız her madde kendi yaratılış ve üreme sırlarını kendinde taşır. İnsan bedeni evrenin bütün maddelerini ve sırlarını içinde korur. Her şeyin aslı ışıktır; nurdur…

Sayın Hakkı SAYGI bu önemli eserinde, Alevi ve Bektaşi teolojisi ve tasavvuf anlayışından hareketle okuyucularını uzun bir düşünme araştırma yolculuğuna çıkarıyor. Okuyucularına, Tanrı, yaratılış, evren, dünya, doğa, canlı ve insan konusunda önemli bilgiler veriyor.

Bu eser, Alevi-Bektaşi teolojisi ve tasavvufu hakkında merak sahibi olanlar için iyi bir bilgi kaynağı olmaya adaydır.

Böyle bir konuda yapmış olduğu bu önemli eserinden dolayı Sayın Hakkı SAYGI’yı gönülden kutluyorum.

31.Ekim.2020

Seferihisar/İzmir

Prof. Dr. Halil ÇİVİ