HİSSE-İ ŞAYİA Yukarıda 26 sayfalık Tanıtım kitapçığının kapağı HİSSE-İ ŞAYİA Ekim ayı benim için opera, konser, tiyatro ayı oldu demiştim ya, geçen yazımda, devam ediyorum: İstanbul Şehir Tiyatrosu, Memet Baydur’un “Yangın Yerinde Orkideler”i, Ahmet Levent Pala’nın “Saadet Hanım”ı, Jacques Deval’ın “Şahane Züğürtler”i, Harold Pinter’in “Aldatma”sından sonra sezonun beşinci oyunu olarak Ahmet Nuri Sekizinci’nin “Hisse-i Şayia” (Bir Evlilik Komedisi) adlı tiyatro oyununu sahneye koydu. İstanbul Şehir Tiyatroları’na abone olduk sanki. Yukarıda bahsettiğim oyunlardan Yangın Yerinde Orkideler, Saadet Hanım, Aldatma ve Hisse-i Şayia oyunlarını seyretme imkânı buldum. Bu defa “Hisse-i Şayia/Bir Evlilik Komedisi” adlı oyundan bahsedeceğim. Tabii tanıtım kitapçığı bana öncülük edecek. 26 sayfalık eser hakkında tafsilatlı bilgiler vermekte. Eski yıllardaki sahnelenmesi nedeniyle basında çıkan yazıların kupürleri ile de ayrıntılar verilmekte. Fotoğrafları da (Oyunda fotoğraf çekmek yasak) tiyatronun sitesinden aldım. Meşrutiyet dönemi tiyatrosunun öncü ismi İbn-ür Refik Ahmet Sekizinci'nin oyunu.

100. yılı imiş bu oyunun ilk sahnelenişinin. 1916 yılında sahnelenen bir oyun olduğunu düşünürsek; 100 yıl sonra bile seyre değer bir eser yazmak ne beceri…

HİSSE-İ ŞAYİA (BİR EVLİLİK KOMEDİSİ) Yazan: İBN-ÜR REFİK AHMET NURİ SEKİZİNCİ Yöneten: TARIK ŞERBETÇİOĞLU Dramaturgi: GÖKHAN AKTEMUR Sahne Tasarımı: EYLÜL GÜRCAN Kostüm Tasarımı: SABAHAT ÇOLAKOĞLU Işık Tasarımı: MUSTAFA TÜRKOĞLU Efekt: UMUT YÜZBAŞIOĞLU Yönetmen Yardımcıları: ÇAĞLAR POLAT, YAĞMUR DAMCIOĞLU, ERTAN KILIÇ  KONU: Meşrutiyet dönemi tiyatrosunun öncü ismi İbnürrefik Ahmet Sekizinci'nin oyunu; ayrıldıktan sonra da didişmeye devam eden ve biricik kızlarını bir türlü paylaşamayan ("hissei şayia") karı kocanın bitip tükenmek bilmeyen kavgalarını konu alıyor. Şiddetli geçimsizlikle boşanıp yıllarca birbirinden ayrı kalan, her karşılaşmada ezeli-ebedi kavgalarını tekrarlayan, birbirlerine dava üstüne dava açan, gülünç duruma düşseler de bu didişmeden adeta zevk alan fakat aslında her şeye rağmen birbirini seven karı kocanın ve onların arasında kalan genç kızın öyküsü eğlenceli bir üslupla aktarılıyor. (Hisse-i Şayia ne demek: Fıkıh: Muhtelif sözlüklerin açıkladığına göre; Hisse-i şayia: Müşterek bir malın her bir cüz'üne sirayet eden hisse, pay. (Osmanlıca'da yazılışı: hisse-i şâyia) Hisse: Pay Şayia: Yayılmış haber, yaygın söylenti, duyultu. Hisse-i şâyia: Fıkıh: Müşterek bir malın her bir cüz'üne sirayet eden hisse, pay. * Ortaklar arasında taksim edilmemiş olan müşterek mal. Meselâ: Bir kitaba, bir kaç kişi ortak ve taksim de mümkün değil ise; her hissedarın kitabın umumuna sahip olması. (Oyunun adına bakarak anlaşılmayacağının sanılmaması için ek:) Bu arada, oyunun çoğunlukla günümüz Türkçesine uyarlandığını eklemeliyim.   OYUNCULAR: AYBAR TAŞTEKİN, HİKMET KÖRMÜKÇÜ, SELMA KUTLUĞ, SEZAİ AYDIN, UĞUR DİLBAZ, YAĞMUR DAMCIOĞLU NAMAK, ZEYNEP GÖKTAY DİLBAZ, ZİHNİ GÖKTAY SELMA KUTLUĞ, HİKMET KÖRMÜKÇÜ, SEZAİ AYDIN ve hele  ZİHNİ GÖKTAY’ı bir kere daha sahnede seyredeyim demek için dahi gidilir bu oyuna. İBN-ÜR REFİK AHMET NURİ SEKİZİNCİ (1874 doğumlu oyuncu- yönetmen- yayıncı- spor adamı) Söyle demiş: “Halkın gülmeye daha çok ihtiyacı var. Onun için Meşrutiyet’ten itibaren yazdığım eserlerimin çoğu vodvildir. Hâlâ o kanaatteyim ki; tezli piyeslerde muharrirlerin tasvir ettikleri vakalar vodvil şeklinde temsil edilirse halka daha faydalı ibret verir. Fakat bu piyeslerdeki nükteler nezih ve edebi olmak şartıyla; bence tiyatro sahnesi edebiyat meşheridir.”   Bu oyun hakkında toparlamaya çalıştığım bilgilere göre; 1923 Temmuz’unda İstanbul’un işgali sürerken de tiyatro yapmaya devam eden Darülbedayi Heyeti, Mustafa Kemal’i İzmir’de ziyaret etmiş ve bu tarihte Türk kadınına sahneye çıkması için ilk izni almış. Bedia Muvahhit’i tiyatro oyunculuğu yapması için bizzat teşvik eden Mustafa Kemal, işgalden yeni kurtulmuş kül altındaki İzmir’de 16 Temmuz gecesi, “Hissei Şayia” temsilini izlemiş. Vasfi Rıza Zobu ile Bedia Muvahhit de 1952-1953 sezonunda Hisse-i Şayia oyununda oynamışlar. Aynı oyunun günümüzdeki oyuncuları toplu halde görülüyor.