Narsisizm ya da diğer bir ifadeyle özseverlik, yüzyıllardır var olan bir psikolojik terim ve bugünlerde pek çok kişide ileri boyutlarda görülebiliyor, insanlararası ilişkileri olumsuz yönde etkileyebiliyor. Bu yazımda narsisistik kişilik bozukluğu olan kişiler ile baş etme yollarının detayları ile yazdım. Kişinin kendine aşık olması, kendini her şeyin üzerinde tutması olarak tanımlanabilecek narsisizm, en çok konuşulan ama baş etmesi zor konular arasında yer almaya devam etmektedir. Neden çoğu insan narsizm ile baş etmekte bu kadar zorlanıyor ? Çünkü insanların daha fazla benmerkezci olması, duyarlılıklarının azalması ve empatinin önemini her geçen gün biraz daha kaybetmesiyle narsistlerin sayısında gözle görülür artış yaşanıyor. Bu durum haliyle narsisizm hakkında detayları ve pek çok merak edilen konuyu gündeme getiriyor. Merak edilenler arasında narsisizmin özelliklerini taşıyan kişilerin yaklaşımı benimseme nedenleri ile dikkat çeken nitelikleri var. Dijital dünyayla birlikte çoğalan özseverlik durumunun hastalığa dönüşebildiği gerçeği de dikkat çekiyor. Narsist ile pazarlığa ve baş etmeye dikkatli hazırlansan iyi olur: Muhatabınız ile ilgili olarak aşağıdaki maddeleri kontrol edin. Eğer sorun yaşadığınız ve narsist olabileceğini düşündüğünüz kişi ile ilgili olarak aşağıda listesini verdiğim 13 maddeden en az 10′ unu, işaretlemiş iseniz, bu kişi çeşitli narsistik savunmalara başvuruyor demektir. Daha az maddeyi işaretleme yapmış iseniz, az olsa da yine de bazı narsistik savunmalara başvuruyor anlamına gelir. Narsizm yanlış bir bakış açısıdır; 1. Ben-merkezcilik: Her şeyin kendisi ile ilgili, kendisi hakkında olduğunu mu düşünüyor? 2. Haklılık: Sürekli kendi kurallarını mı ortaya koyuyor ?; başkalarının haklarını hiçe mi sayıyor? 3. Küçük düşürme: Sizi Aşağılıyor mu? Zorbalık mı yapıyor? 4. Talepkarlık: Hep kendi isteklerinin yapılmasını mı istiyor? 5. Kuşkuculuk: Ona iyi davranıldığında bile ardında kötü niyet yattığını mı sorguluyor, art niyet mi arıyor? Katı ve yüksek donanımlı mı? Onun yolundan başka bir yolu kabul etmiyor mu? 6. Züppe: Sürekli diğerlerine kıyasla daha iyi olduğunu mu düşünüyor ? Çabuk mu sıkılıyor? 7. Onay arayıcılık: Sürekli olarak diğer insanların kendisini takdir etmesini mi hedefliyor? 8. Empatik olmayanlar: Sizin ihtiyaçlarınızı ve odak noktalarınızı anlayamıyor mu? 9. Merhametsizlik: İçten bir özür dilemek onun için büyük bir sorun değil mi? 10. Takıntılı tekrarlar: Konuşurken olaylarda, küçük meselelerde yaşanan sorunlar oluyor mu? 11. Bağımlılık: Kendisine zarar verenleri bile bırakamıyor, kendilerini kandırmak için onlara mı başvuruyor? 12. Anlık olarak kopuklar: Diğer insanların duygularını hissetmiyor mu? Önemli bir ipucu: Narsistler ancak eşleri ya da patronları “Profesyonel yardım al, yoksa kapı orada” dediklerinde bir psikoloğa ya da uzmana başvururlar. Herhangi bir müzakerede, karşılıklı olarak kabul edilebilir bir sonuca ulaşmak için tüm tarafların vermesi ve alması beklenir. Yalnız narsist insanlarla müzakere etmek, empatiden yoksun, sadece kazanmaya odaklanmış, kaybetmeye tahammülleri olmadığı ve değişime hazırlıksız olabilecekleri için zor olabilir. Bir narsistle müzakere için ipuçları, tetikleyicileri listelemeyi ve yanıtları hazırlamayı, bir zaman çerçevesi belirlemeyi ve kişinin hedefleri konusunda net olmayı içerir. Müzakere, karşılıklı bir anlaşmaya varmayı amaçlayan bir tartışmadır. Bu süreçte tüm taraflardan beklenen, katılan herkes için kabul edilebilir bir sonuca yol açacak bir miktar alma ve verme olmalıdır. Bununla birlikte, güçlü narsisistik özelliklere sahip insanlar, her zaman haklı olduklarına, değişime hazırlıksız olduklarına, empatiden yoksun olduklarına, manipülasyonda iyi olduklarına ve kazanmak istediklerine ikna olabilirler. Kendinizi bir narsistle müzakere etmeniz gereken bir duruma sokunca ve bir savaşta olduğunuzu bilirsiniz. Narsist ebeveynlerin çocukları, mali açıdan bağımlı olduklarında sınırları, olası parasal düzenlemeleri ve aileden ayrılırken "çıkış" stratejilerini müzakere etmek zorunda kalabilirler. Bir narsistin arkadaşları, birlikte nasıl vakit geçirecekleri, parasal konular ve narsistler insanları birbirinden uzaklaştırmakta harika oldukları için diğer insanlarla nasıl ilgilenecekleri konusunda pazarlık yapmak zorunda kalabilirler. Ve yakında boşanacak olan eş, çocuklar için paylaşılan sorumlulukların, barınmanın ve finansal düzenlemelerin sürtüşmelere ve tartışmalara neden olabileceği durumlarda tam boşanma unsurlarını müzakere etmek zorunda kalabilir. Bir narsiste karşı başarılı bir müzakere hazırlamanın adımları şunlardır: Tetikleyicilerinizi listeleyin ve yanıtınızı hazırlayın. Narsist sizi nasıl tetikler? Kilonuz, anneniz veya kariyeriniz hakkında mı konuşuyorsunuz? Kaybettiğiniz ve alışılmadık davrandığınız andan bahseder misiniz? Bu tetikleyicilerin farkında olun ve zihninizin ön planında hazır bir sapma olup olmadığından emin olun. "Sana deprem felaketinden bahsetmiş miydim?" Konuşma yanlış yönde ilerlediğinde geri dönülecek "güvenli" konuları listeleyin. Bir narsistin konuşmayı "yanlış" alanlara yönlendirdiğini bilirsiniz. Bu durumu hissettiğinizde, güvenli nesnenize geçin. Belki yaklaşan satışlar veya hava durumu. Narsistlerin Sizi zayıflatmak için neler söyleyebileceklerini listeleyin: "Ah Ahmet, bu sen değilsin. Çok değiştin. Yakışıklı Ahmet nereye gitti? Sana böyle konuşmayı kim öğretti, sen böyle konuşmalar yapmazdın?" ve benzerleri. Böyle bir açıklama geldiğinde ne söyleyeceğinizi hazırlayın. Neye ulaşmak istediğiniz konusunda net olun. Kendinizi doğru zihin çerçevesine sokun. Korkunun galip gelmesine izin vermeyin ve kendi kendinize "Ben halledebilirim" demeye devam edin. Toplantı için bir zaman çerçevesi belirleyin ve bir zamanlayıcı kullanın. Olabildiğince duygusal olarak mesafeli olun. Buna gri sallanma denir: hiç ilgilenmiyormuş gibi davranmak ve tepkisiz kalmak. Kelimenin tam anlamıyla her şeyin başının üstünden geçip gitmesine izin verin ve kalbine ulaşmasın. Söylediklerinizi veya sorduklarınızı haklı çıkarmaya çalışmayın. Sadece iletişimi açık, özlü ve kısa tutun. Önünüzde bir not defteri bulundurun ve kararlaştırılanları yazın. Hedeflediğinize ulaşamadıysanız, bir sonraki tur için başka bir randevu belirleyin. Daha sonrasında yapacaklarınız: Müzakerelerinizi yaptıktan sonra, yaşanan kötü her şeyi arkada bıraktığınızdan ve başkalarıyla paylaştığınızdan emin olun. Bu şekilde narsistiniz, üzerinde anlaşılan hiçbir şeyi inkar edemez. Ayrıca, duygularınızın serbest kalmasına izin vermenin güvenli olduğu bazı arkadaşlarınızla konuşarak stresinizi atın. Kendinizi narsist ile pazarlık yapma cesareti gösterdiği için tebrik edin. Eğer olumlu sonuç alamamışsanız bile bir narsistle yüzleşme cesareti gösterdiğiniz için yine tebrik edin ve bir sonraki müzakereye için yol haritası belirleyin. Bu yazıda okuduklarınızı denemenize rağmen narsist kişi ile baş edemiyorsanız bir terapistten mutlaka profesyonel destek alın.