Partilerin seçim değerlendirmeleri sürüyor. Oyları büyük düşüş yaşayan AK Parti ve beklenen patlamayı yapamayan CHP'de nedenler üzerinde analizler yapılırken, MHP ve HDP'nin 2011 seçimlerine göre başarılı olarak karşımıza çıkmasında 'oylar nereden geldi' sorusu merak ediliyor.

AK Parti'de seçim değerlendirmesi devam ederken düşüşle ilgili olarak yapılan analizler sonucunda bazı saptamalar yapılmış durumda... CHP'de ise oyların HDP'ye kaydığı bilinse de emeklilerle ilgili vaatler ve Merkez Türkiye projesine rağmen beklenen patlamanın yaşanmaması, başarısızlık olarak yorumlanıyor. Seçimlerin ardından oy oranı olarak çok büyük bir atılım yapmasa da milletvekili sandalyesinde önemli bir artış sağlayan MHP'ye de özellikle İç Anadolu'dan gelen ek oyların yardımcı olduğu görülüyor. HDP ise seçimin tek kazananı olarak karşımıza çıkıyor. Gerek oy oranı gerekse milletvekili sandalyesi anlamında büyük patlama yapan HDP'nin başarısında 'emanetçi' oyların etkisi büyük. İşte parti parti seçim analizi... AK Parti kurmayları 2015 Genel Seçimleri'nin ardından, önceki gece ilk analizlerini yaparken 9 puanlık oy kaybının nedenleri saptandı. AK Parti'de seçim sonuçlarının hemen ardından ilk değerlendirmelerde de ilginç saptamalar oldu. Partide, “İsraf, savurganlık ve yolsuzluk” iddialarının da oy kaybında etkili olduğu tespiti yapıldı. OYLAR O PARTİYE KAYDI Buna göre, geleneksel Ak Parti seçmeninin yüzde 3.5’i sandığa gitmedi. MHP’ye yüzde 2.5, HDP’ye yüzde 2 oy kayması oldu. AK Parti kurmayları, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun genel merkezde önceki gün yaptığı balkon konuşması öncesi, seçim sonuçlarını analiz etti. “Nerede yanlış yaptık?”, “Bundan sonra ne yapmalıyız?” toplantıları planlandı. Davutoğlu, bugünden itibaren bakanlar, MYK, MKYK üyeleri ve gerek görürse üç dönem sonunda siyasete veda eden isimlerle görüşecek. Davutoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a da bu danışmalardan sonra oluşacak görüşlerle önerilerini söyleyecek. Partide seçim sonuçlarının hemen ardından ilk değerlendirmelerde de ilginç saptamalar oldu. Partide, “İsraf, savurganlık ve yolsuzluk” iddialarının da seçmende karşılık bulduğu tespiti yapıldı: “AK Parti siyasetin omurgası olmaya devam ediyor. Birinci olma özelliğini koruyor. Bu seçimin iki kaybedeni var; o da CHP ve MHP’dir. Seçim yarışı, birinci parti ile dördüncü parti arasında yaşandı. Biz makro projelere yönelerek, mikro sorunları atladık. Yerel, bölgesel ve kişisel alanlardaki sorunlara inemedik. Seçmenin mesajını doğru okuyup yeni yol haritası belirlemek gerekir. Seçmen hassasiyetlerini bize gösterdi. Biz de hatalarımızı değerlendireceğiz.” NEDEN OY KAYBETTİK ANKETİ Bazı kurmaylar, normalleşme açısından AK Parti-CHP koalisyonu önerdi. MHP ile koalisyonun daha doğru olacağını savunanlar da oldu. Davutoğlu başkanlığında bakanlar ve parti kurmayları ile 7.5 saat süren toplantıda şu görüşler öne çıktı: “Beklenmeyen bir sonuç aldık. Seçim dönemi geride kaldı. Artık o dönemi geride bırakıp, geleceğe bakmak gerekir. Bu tablodan uzun ömürlü istikrarlı bir koalisyon seçeneğinin çıkması çok zor. Sonuçta bir azınlık hükümeti ile erken bir seçim olasılığı da dikkate alınarak hiçbir şekilde rehavete kapılmadan yolumuza devam etmeliyiz.” Başbakan Ahmet Davutoğlu da oy kayıplarına ilişkin il il, ilçe ilçe, kapsamlı bir araştırma yapılması talimatı verdi. Bu kapsamda ayrıntılı anket çalışmaları yapılacağı belirtiliyor. CHP'DE NEDEN BEKLENEN PATLAMA YAŞANMADI? CHP'de memurlara yönelik maaş zammı kapmanyasının ve seçim sürecinin son zamanlarında ortaya koyulan Merkez Türkiye kampanyasına rağmen oylarında beklenen artışı sağlayamaması başarısızlık olarak algılandı. Peki bunun nedeni neydi? CHP, HDP'YE YÜKLENMEDİ Buna neden olarak ilk göze çarpan etken, CHP'den HDP'ye kayan oylar olarak öne çıkıyor. Burada oy kaymasının engellenememesine neden olarak ise CHP'nin seçim kampanyasında HDP'ye yeterince yüklenmemesi gösteriliyor. Beklenen oy oranının gelmemesine rağmen geçtiğimiz seçimle kıyaslandığında CHP'nin oylarını koruduğu görülüyor ancak CHP'nin son sandalyelerinde düşüş de söz konusu... OYLAR KORUNDU ANCAK VEKİL SAYISI AZALDI CHP, 2002’de yüzde 19.8, 2007’de 20.8, 2011’de 25.9 oy alan CHP 2015 seçimlerinde ise yüzde 26 oy aldı. Kılıçdaroğlu lider olarak girdiği ikinci seçimde de oylarını korudu. CHP’nin 2011’de 135 çıkarmıştı 2015 seçimlerinde ise 130 milletvekili çıkarabildi. HDP'YE OYLAR NEREDEN GELDİ? Barajı aşıp aşmaması üzerine tartışmaların odağında olan HDP'nin yüzde 13 oy alması sürpriz olarak karşılandı. HDP'nin barajı aşmasında 'emanetçi' oyların büyük etkisinin olduğu belirtilirken buradaki 'emanetçi' seçmenin CHP tabanı olduğu dile getiriliyor. OYLAR DOĞU'DA AK PARTİ'DEN HDP'YE KAYDI HDP'nin Doğu'da ortaya çıkan büyük zaferinde ise Kobani, Ağrı olayı, Çözüm süreci tartışmaları gibi gündemlerin önemli etkisinin olduğu konuşuluyor. Burada daha önceki seçimlerde AK Parti'nin oylarının da HDP'ye kaydığı sandıklardan çıkan bir diğer sonuç oldu. Seçimlere Iğdır, Hakkari ve Tunceli'de vekilsiz giren AK Parti, bu üç kentin dışında Şırnak ve Ağrı'da da vekil çıkaramadı. 2011 seçimlerine göre en yüksek oy kaybını 32 puanlık düşüşle Ağrı'da yaşadı. Yüzde 47'6'dan 16.5'e geriledi. AK Parti, Erzurum, Erzincan, Elazığı, Bingöl, Malatya'da birkaç puanlık düşüş yaşasa da üstünlüğünü korudu. Bölgede genel olarak 31 milletvekilinin 11'ini kaybetti. İlk defa AK Parti'nin milletvekili sayısı bölgede HDP'nin altında kaldı. PATLAMA YÜZDE 2 KAZANDIRDI Katıldığı televizyon programında MetroPoll Araştırma Şirketi Başkanı Özer Sencar HDP'nin 7 Haziran seçimlerinde aldığı yüzde 13.1'lik oy oranını yorumladı. Sencar, seçimden önce yaptıkları son ankette HDP'nin oyunu yüzde 11.5 bulduklarını açıklarken fazla oyun kaynağını Diyarbakır'daki bombalama ve CHP'li seçmen şeklinde açıkladı. DİYARBAKIR'DAKİ PATLAMA DOPİNG ETKİSİ YARATTI Özer Sencar, HDP'nin oy oranında ortaya çıkan yükselişi şu şekilde açıkladı: "HDP'nin etnik Kürt ve Zaza seçmenden aldığı oy 10'dur. Eğer sadece Kürt seçmenlerden aldığı oylar olsaydı bombalama olmasaydı baraj altında kalabilirdi. Diyarbakır'daki patlama doping etkisi yaptı. Diyarbakır'da yüzde 81'e çıktı. Bu HDP'nin ilk kez gördüğü bir rakamdır. İÇ ANADOLU'DA AK PARTİ OYLARI İLE YÜKSELİŞ Seçimlerde MHP’nin oy oranını ve milletvekili sayısını arttırdığı görüldü. Muhafazakar kesiminin kalesi olarak bilinen İç Anadolu'da AK parti liderliğini korurken, MHP daha önce sıfır çektiği illerden milletvekili çıkarttı. Bu artışta özellikle İç Anadolu'da AK Parti'den kayan oyların etkisinin fazla olması dikkat çekti. AK Parti İç Anadolu'da oylarını nisbi olarak MHP'ye kaydırırken, özellikle Abdullah Gül'ün memleketi Kayseri'de oylar yüzde 65'ten yüzde 52'ye geriledi. Başbakan Davutoğlu'nun memleketi Konya'da ise tablo değişmedi. AK Parti 11 milletvekilini korudu. Niğde'de AK Parti vekillerini korurken CHP vekilini MHP'ye kaptırdı. Yozgat ve Sivas'ta da MHP oylarını artırırken Çankırı ve Karaman'da AK Parti'nin oyları değişmedi. MHP, 12 Haziran 2011 genel seçimlerinde 5 milyon 576 bin 116 oyla, yüzde 12,98 oy oranını yakalamıştı. Bu oylarla MHP 53 milletvekili çıkarmıştı. Ancak MHP dünkü seçim sonuçlarına göre, yüzde 16,5 oy oranına 7 milyon 401 bin 778 oyla ulaştı. MHP bu oyla gazetemiz baskıya girerken 82 milletvekili sayısına ulaşmış oldu. TEK İLDE BİRİNCİ OLDU MHP Türkiye genelinde sadece Devlet Bahçeli’nin memleketi olan Osmaniye’de birinci parti olurken, 2011 seçimlerinde bu ilde AKP birinci olmuştu. MHP’nin, 2014 yerel seçimlerinde Büyükşehir Belediyesini kazandığı Mersin, Adana gibi illerde birinci olamaması dikkat çekti. KAYNAK: AjansHaber