YAŞAMAK İÇİN OKUMAK Cajamarca çarpışmasında 168 İspanyol, sayıları kendilerininkinin 500 katını [80 bini] bulan Amerikan yerlilerini yenilgiye uğratmıştı,” diye ekliyor. Bir avuç İspanyol (168 kişi) nasıl oldu da Atahualpa’nın seksen bin kişilik ordusunu yendi sorusunu yanıtlamaya çalışırken, öncelikle yakın nedenleri ele alıyor, silah bakımından İspanyolların üstünlüklerini sayıp döktükten sonra daha derinde yatan temel nedenlere inmek istiyor ve en temel nedeni açıklıyor,“İspanyolların yazıları vardı, İnka imparatorluğunun yoktu,” diyor ve okuryazarlığın sonuçlarından söz ediyor: İnka imparatoru “Atahualpa, İspanyollarla ilgili, İspanyolların askeri gücüyle, amaçlarıyla ilgili” neredeyse hiçbir şey bilmezken, hatta İspanyol diye bir şeyin varlığından bile İnkaların hiç haberi yokken, İspanyollarla karşılaştıklarında, bunlar kim, nereden çıktılar diye şaşırıp kalırlarken, İspanyollar daha önceki seyyahların anılarını okumuşlardı, Amerikan yerlilerinin varlığından, inançlarından, kültürlerinden, en önemlisi de altınlarından haberliydiler, onları nasıl kandıracaklarını da biliyorlardı. (Yaşamak için okumak, ÜLKER İNCE, Cumhuriyet Pazar 25 Ekim 2020)