Üniversitemiz Rektörü Sayın Prof. Dr. Mustafa Solak, Cumhurbaşkanlığı himayesinde Türk Sağlık Enstitüleri Başkanlığı tarafından İstanbul’da düzenlenen ve alanında uzman 70 dolayında bilim insanının kalımıyla gerçekleştirilen “Türkiye Genom Projesi Hazırlık Çalıştayı”na katıldı. Sayın Solak, çalıştay ile ilgili olarak Türk Genom Projesi’nin sağlık alanında Türkiye’de adeta bir çığır açacağını kaydederek, “Türk Genom Projesi kanser başta olmak ülkemizdeki tüm hastalıkları kapsayacak. Adeta ülkemizin bir gen haritası çıkarılacak” dedi. Solak, “Proje kapsamında birçok hastalığın genetik temeline inilebilmesinin yanında Türkiye’nin genetik yapısını da incelenecek ve hastalıklara karşı eğilimi olup olmadığına bakılacak. Bu sonucunda da önleyici tedbirler alabileceğiz” diye konuştu. Sayın Solak, Türk Genom Projesinin Türkiye’yi sağlıkta bekleyen risklerin, toplumdaki hastalıklara ilişkin olası genetik eğilimlerin ve tüm bunlara karşı alınacak önleyici tedbirler noktalarında büyük önem arz ettiğini vurgulayarak, 2 milyar TL’yi bulması beklenen projenin sağlıkta çığır açacağını ifade etti.

Kanserde kişiye özel tedavi başlayacak

Sayın Solak bu proje ile birlikte başta kanser türleri olmak üzere pek çok hastalıkta başta ilaçlı tedavi olmak “kişiye özel tedavilerin” uygulanacağını belirterek, “Aynı tip ilaçlar insanlar üzerinde aynı etkiyi yaratmayabiliyor. Projenin sonunda elde edilecek olan kazanımların başında ilaçların, gen profiline bakılarak hastaya verilmesi geliyor. Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle bu açıdan gen geçişkenliğinin en yaygın olduğu ülke” diye konuştu. Yol haritası oluşturulacak Sayın Solak, çalıştayla ilgili olarak Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TUSEB) Biyoteknoloji Enstitüsü’nün T.C. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde 12-13 Şubat 2016 tarihleri İstanbul’da gerçekleştirdiği “Türkiye Genom Projesi Hazırlık Çalıştayı” sonrasında yapılan grup çalışmalarında Genom Projesinin iki ana başlık altında değerlendirilerek bir yol haritası oluşturulması kanaati oluştuğunu ifade etti. Solak oluşturulması planlanan yol haritasıyla ilgili şu detayları paylaştı: “1. “Referans Genomun” oluşturulması: Türkiye nüfusunu temsil edebilecek sayıda sağlıklı bireylerin tüm genom sekans ve analizlerinin yapılması, 2.Hastalıkların Genetik etiyolojisinin saptanması: Yaygın görülen kalıtsal hastalıklarda Türkiye nüfusunu temsil edecek, nadir hastalıklarda mümkün olan hastaların genom sekanslarının yapılarak mutasyon profillerinin saptanması. Bu hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için ise 4 iş paketinin hayata geçirilmesinin gerekliliği ön plana çıkmıştır. Bunlar, ihtiyaç duyulan biyobankaların yapılandırılması; örneklerin toplanması, transferi, işlenmesi ve stoklanması; dizileme ve biyoinformatik merkezlerinin yapılandırılması, dizileme, analiz ve paylaşımı ve CNV analiz merkezlerinin yapılandırılması, örneklerin analizi ve paylaşımıdır. Ayrıca insan genomu ile ‘insan mikrobiyomu’ arasındaki gen ekspresyonu, metabolik ve gelişimsel etkileşimlerin birlikte değerlendirilmesinin hayati önem taşıdığı ve ‘mikrobiyom’un da Genom Projesi ile birlikte yürütülmesi gerekliliği belirtilmiştir.” Sayın Solak “Türkiye Genom Projesi Yol Haritası”nın bilim insanların önerileri doğrultusunda 2017 yılında oluşturulmasının hedeflendiğini de sözlerine ekledi.