Prof. Dr. Kayahan’dan Afyonkarahisar’ı değerlendiren rapor

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Afyonkarahisar Akademik Danışmanı Prof. Dr. Cantürk Kayahan tarafından hazırlanan Afyonkarahisar İli ve İlçeleri Akademik Danışman Değerlendirme Raporu yayımlandı. Afyonkarahisar en fazla İzmir’e göç veriyor, en fazla İzmir’den göç alıyor Yayımlanan raporda; Afyonkarahisar ve ilçeleri nüfus bilgisi, eğitim bilgisi, iş gücü durumu-organize sanayi bölgeleri (OSB), dış ticaret verileri, tarım verileri, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verileri-alt bölge tipolojileri, enerji üretimi verileri, turizm verileri ve stratejik değerlendirme başlıkları altında incelendi. Raporda, 2022 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre 747 bin 555 toplam nüfusa sahip olan Afyonkarahisar’ın 373 bin 459’unun erkeklerden, 374 bin 069’unun ise kadınlardan oluştuğu tespit edilirken; rapora göre kadın vatandaşların sayısal olarak erkeklerden tüm yıllarda önde olduğu sonucuna ulaşıldı. TR33 bölgesinin yurt dışı göç açısından hem en çok göç veren hem de en çok göç alan ili Afyonkarahisar olurken, Afyonkarahisar en fazla göçü İzmir’den alırken en fazla göçü de İzmir’e verdi.

Toplam nüfusun yüzde 20’ye yakını öğrenci

Prof. Dr. Cantürk Kayahan, Afyonkarahisar’ın 2022 – 2023 itibari ile üniversite öğrencisi hariç olmak üzere nüfusunun yüzde 19’nu milli eğitime bağlı öğrenciler oluşturduğunu belirtti. Kayahan, 2008-2021 yılları arasında Afyonkarahisar’ın eğitim verileri eğitim seviyesinin her seviyede yükseldiğini gösterirken, özelikle ortaokul ve dengi meslek okullarının öğrenci sayılarında ciddi artışlar olduğunu ortaya koyduğunu kaydetti. Kayahan, raporda Afyonkarahisar’ın AKÜ ve Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi gibi iki üniversiteye sahip olduğu ilçelerde meslek yüksekokulları ile akademik personelin ilçenin sosyal, kültürel ve daha birçok konuda bilgi birikimine katkı sunabildiğini tespit ettiğini ifade etti.

Afyonkarahisar Türkiye işsizlik ortalamasının altında

Prof. Dr. Kayahan, raporda Afyonkarahisar merkezdeki iş gücü durumunu da incelendiğini belirterek, “Yürütülen çalışma neticesinde çalışan profilin en yüksek oranın yüzde 28 ile niteliği gerektirmeyen çalışanlardan oluştuğu, iş gücünün yüzde 20.24 ile hizmet ve satış elemanlarının olduğunu tespit ettik. 2020 itibari ile Afyonkarahisar’ın Türkiye işsizlik ortalamasının altında olduğu istihdam dağılımında Afyonkarahisar’da tarım sektörünün payı azalırken sanayi sektörünün payı artmakta ve hizmet sektörünün de genişlediği, Afyonkarahisar’da toplam 8 organize sanayi bölgesinin bulunduğu ve bunlar içerisinde Afyonkarahisar ve Emirdağ organize sanayi bölgelerinin en aktif olduğu da raporda yer aldı. Afyonkarahisar TR33 bölgesinin en az ithalat yapan şehri Prof. Dr. Kayahan, dış ticaret verilerine bakıldığında Afyonkarahisar’ın ihracat değerinin, TR33 bölgesinde 3. sırada yer alırken ithalat da ise TR33 bölgesinin en düşük değerine sahip olduğunun görüldüğünü belirterek, şunları söyledi: “Raporda 2013’den 2022’ye kıyaslama yapılığında madencilik sektörü 1. sıradaki konumunu korurken, 2022 yılı itibari ile ihracatta madencilik sektörünü sırasıyla hububat, bakliyat ve mamulleri ile kimyevi maddeler ve mamulleri ve de su ürünleri ve hayvansal mamuller takip etmektedir. İhracat içerisindeki payı çok yüksek olmasa da otomotiv ve iklimlendirme sanayi sektörleri 2013’den bu güne en yüksek artış gösteren sektörler olmuştur. 2013 – 2022 arasında en çarpıcı düşüş su ürünleri ve hayvansal ürünler sektöründe olmuştur. 2021 yılına göre ise en çarpıcı değişim hububat ve bakliyat sektöründe yaşanmış yüzde 137’lik bir artış görülmüştür. Raporda; Afyonkarahisar’ın ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayalı ekonomik sisteminin olduğu vurgulanırken, şehirlerarası rekabette ilgili sektörlerde uzmanlaşma ve mevcut tarım alanlarının etkin kullanımı büyük önem arz ettiğinin önemine değinilmiştir.” Prof. Dr. Cantürk Kayahan şöyle devam etti: “Raporda Gayrisafi Yurt İçi Hasıla verileri değerlendirildiğinde; Afyonkarahisar’ın TR33 bölgesi illeri içerisinde en geniş coğrafi dağılıma sahip ve taşra nüfusu merkez nüfusuna göre en yüksek olan illerden birisi olduğu, bu durumun Afyonkarahisar’da kamu hizmetlerinin sunulmasından eğitim ve sağlık hizmetlerine kadar yayılan hizmetlerin dağılımını zorlaştırmakta ve Afyonkarahisar’ın toplam ve kişi başına düşen Gayri Safi Milli Hasıla sonuçlarına yansıdığı belirtilmiştir. Raporda ayrıca enerji üretim verilerine dair bilgiler aktarılırken Afyonkarahisar ve Bolvadin güneş enerjisi ve biyogaz; Dinar rüzgar enerjisi, Afyonkarahisar ve Sandıklı termal enerjide ön plana çıkan yerler olduğu kaydedildi. Afyonkarahisar’ın turizm verilerine bakıldığında ise Afyonkarahisar’ın 2021 yılı itibari ile 1 milyon turist sayısını geçtiğini, 2022 yılında da yüzde 5 artış ile yılı kapattığı belirtildi.