Bursa'da Roma tarihinin ilk kilisesinin üzeri kapatılmış

Hristiyanlığın ilk dönemlerinde ibadet için kullanılan ender yapılardan olan, Büyükorhan ilçesine bağlı Derecik köyünde yer alan tarihi bazilikada 2012'den bu yana kazı çalışması yapılmadığı gibi gün yüzüne çıkan eserlerin de üzeri örtülmüş ve ormana karışmış. Büyükorhan Belediye başkanı Ahmet Korkmaz, tarihi eserin yeniden canlanması için ilgili kurumlar ile sürekli görüştüğünü ve 2022 yılında tekrar gün yüzüne çıkarmayı hedeflediğini belirtti.

ERCAN ÇALIŞIR / BURSADA BUGÜN (BURSA İGFA)-  Bursa'nın Büyükorhan ilçesinde, 2001 yılında şans eseri bir çiftçi tarafından bulunan Hristiyanlığın ilk kilisesini de içinde barındıran Derecik Bazilikası'nın üzeri örtülmüş.

İlçenin en önemli tarihi değerlerinden biri olan, zaman zaman gündeme gelen Derecik Bazilikası, Roma döneminden bin 600 yıl öncesine ait ve sadece Paris'te eş değer örneği mevcut. Bir çiftçinin 2001 yılında tesadüfen ortaya çıkardığı bazilikada, 2007- 2009 yılları arasında Uludağ Üniversitesi-İsviçre Lozan Üniversitesi ve Bursa Müze Müdürlüğü işbirliği ile kazı çalışması gerçekleştirildi. Bu çalışmalar sonucunda bazilika kalıntılarında, Hıristiyanlığa ait son derece önemli bulgulara rastlanmıştı. Bazilika içerisinde bulunan kilisenin, Hıristiyanlığın Doğu Roma İmparatorluğu tarafından resmi din olarak kabul edilmesinden sonra yapılan ilk kilise olduğu ortaya çıkmıştı. En çok göç veren yerlerden olan Büyükorhan ilçesi makus talihini kırıp, tarih ve doğa turizmi açısından bir çekim merkezi olabilecekken, maalesef tarihin üzeri örtülmüş. Tarihi bazilika, İznik ilçesi gibi, Hristiyanlığın uğrak yeri olacak potansiyel barındırıyor. İlçeden pek çok kaynaklarda Roma imparatoru Adriyanus'un, fetihten sonra ise Orhan Bey'in av sahası olarak bahsedilmektedir. Neredeyse turizm geliri olmayan ilçede, Derecik Bazilikası gibi 2-3 tane daha bazilika olduğu tahmin ediliyor. İlçenin, Bayındır mağarası, Karalar mağarası, sıcak su kaynakları, Görecik yaylası gibi doğal güzellikleri de mevcut.

Büyükorhan Belediye Başkanı Ahmet Korkmaz, konuyla ilgili şöyle konuştu; "3 sene önce Göbeklitepe projesine benzer bir proje geliştirdik. Bakanlık bütçe durumu, pandemi gibi nedenlerden dolayı bir adım atamadı. 2021 yılında, bazilikanın bize tahsis edilmesi için yazı yazdık. İl Kültür Müdürümüz ile görüştük, taban temizliğini yapacaklar. Biz de çevre temizliğini yapacağız. 2022 yılında inşallah Derecik Bazilikasını, tekrardan günyüzüne çıkarmayı hedefliyoruz."

Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünden edinilen bilgiye göre; mozaikler, 2001-2009 yılları arasında, Bursa Müzesi tarafından yapılan kazılarla ortaya çıkarılmıştır. Bazilikanın bulunduğu parseller 1. dereceden arkeolojik sit alanı, çevresindeki parseller de 3. dereceden arkeolojik sit alanı olarak kamulaştırılması yapılmış. Kilisenin 10'a 20 metre olan dikdörtgen beden duvarlarına ulaşılmıştır. 2004 yılında da kurumca çalışmalar onaylanmıştır. 

Bursa Müze Müdürlüğü konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı; "Kazı çalışmaları tamamlanmadığı için tamamen ortaya çıkarılamamıştır. O yüzden geçici koruma kapsamına alınabilmiştir. Kazı çalışması yapacak bir ekibin, bakanlık makamına başvuru yaptığı takdirde çalışma yapılması tekrar değerlendirilebilir. İsviçre Lozan Üniversitesi kazı çalışması yapıyordu. Yapan ekip lideri rahatsızlandı ve bütçe sıkıntısı yaşandığı için devam ettirilemedi. Uludağ Üniversitesi bir süre devam ettirdi, nihayetinde kazı çalışması durdu. Bir bütün olarak değerlendirmek gerekir, planı o şekilde yapmak gerekir. Kazı çalışması devam edemeyecekse ortaya çıkan bölümü korumak gerekiyor. Şu an üzerini kapatma nedenimiz tamamen koruma amaçlıdır. Belirli süreler oraya gidiyoruz, kontrol ediyoruz. Tel örgüleri ya da tamir gereken bir yeri varsa tamir ediyoruz. Sonuç olarak kazı çalışması tam olarak tamamlanmadı ve bize kazı çalışması yapmak için başvuru yapan da henüz olmadı. Başvuru gelse de bu kazı bir kaç yıllık bir kazı olacaktır."