Franz Fanon, onun için acı duymasa bile, bu işkencenin niteliğini, çok iyi kavramıştı: Bırakın şu Avrupa'yı! Orada hem durmadan insandan söz ederler, hem de insanları kıstırdıkları köşede, kendi sokaklarımın her köşesinde ve yeryüzünün her köşesinde katledeler. Çağlar boyunca bir sözde ruhsal yaşantı adına insanlığın tümünü havasızlıktan boğdular. Şu hallerine bakın bugün, nasıl ruhsal ve atomik çözülme arasında bir o yana bir bu yana sallanıp duruyorlar.
Oysa denebilir ki, Avrupa her neye kalkışmışsa, hepsinde başarılı olmuştur.
Avrupa dünyaya önderlik görevini gayretle, insanı küçümseyerek ve yırtıcılıkla yüklendi. Bakın saraylarının gölgesi nasıl ta ötelere uzuyor! Hareketlerinden her biri uzay ve düşünce duvarlarını nasıl yıkmıştır? Avrupa her türlü alçakgönüllülüğü, her türlü gösterişsizliği çökertmiştir ; her türlü sıcak kaygı ve her türlü şefkate de sırt çevirmiştir. *
__________
* İngilizce çevirisi: The Wretched of the Earth, Macgibbon and Kee, 1965, Pen- guin Books Edition, 1967, s. 251
(Adalet Ağaoğlu, “Oyun Yazarının Eğitimi” yazısından)
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/13/1160/13637.pdf