Ev hanımlarının emeklilik hakları ile küçük esnafın prim sürelerinin azaltılması çalışmaları devam ediyor.
10 YIL SİGORTAYLA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Prim günü eksik olan ancak yaş nedeniyle tamamlama şansı bulamayan kişiler, 'yaştan emekli' olabilirler. Şartlar, ilk sigortalılık tarihine göre değişiklik gösterse de, sadece 10 yıl (3600 gün) prim ödeyerek emekli olma fırsatı bulunuyor.
Normal emeklilik dışında, yaşlı ve az prim ödemiş kişiler için yaştan emeklilik seçeneği mevcuttur. Bu yöntemle daha düşük prim ödeyerek emekli olmak mümkündür. Hatta, sadece 10 yıl çalışmış bir kişi bile yaştan emekli olabilir. Ancak bunun için erken yaşta sigortalı olmak önemlidir.
Yaştan emeklilik, normal emeklilik için gerekli prim gün sayısını tamamlayamamış, yani yeterince çalışamamış kişilere sağlanan bir hak olarak karşımıza çıkar. Prim gün sayısı yetmeyen ve bu nedenle emekli olamayan, ancak yaşı nedeniyle prim ödeme gün sayısını tamamlama imkanı kalmamış kişiler, yaştan emeklilik hakkından yararlanabilirler.
İLK TARİHE DİKKAT
Yaştan emeklilik şartları ilk sigortalılık tarihine göre farklılık gösterir. 9 Eylül 1981 öncesinde ilk sigortalı olan kadınlar ve 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı olan kadınlar, 50 yaşında ve 3600 prim günüyle emekli olabilirler. Ayrıca, 9 Eylül 1976 öncesinde ilk sigortalı olan erkekler ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan erkekler, 55 yaşında ve 3600 gün primle emekli olabilirler.
Daha sonradan sigortalı olan kişiler de 10 yıl (3600 gün) primle emekli olma hakkına sahiptir, ancak aynı zamanda 15 yıllık sigortalılık süresini de karşılamaları gerekmektedir. Bu durumda, daha sonradan sigortalı olan kişilerin yaş haddi de yükselir. Örneğin, ilk kez 1 Ocak 1990 tarihinde sigortalı olan bir erkek çalışan, 3600 gün primini 1 Ocak 2018 tarihinde tamamlamışsa ve 15 yıl sigortalılık süresini karşılıyorsa, yaştan emekli olmak için 60 yaşını beklemelidir.
9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olanlar için yaştan emeklilik için 3600 gün prim yeterli değildir. Bu kişilerin yaştan emekli olabilmeleri için 4500 gün prim (12 buçuk yıl çalışma süresi), 25 yıl sigortalılık ve kadınlarsa 58, erkeklerse 60 yaşını doldurmuş olmaları gerekmektedir. Dolayısıyla, yaştan emeklilik şartları kişiden kişiye farklılık gösterebilir.