Afyonkarahisar Devlet Hastanesi Baş diyetisyeni Ruşen ÖZCAN ergenlik ve gençlik döneminde sağlıklı beslenme ile ilgili eğitim semineri verdi. Ruşen ÖZCAN Bir toplumun en önemli ihtiyaçlarından biri olan sağlık, o toplumun gelişmişliğini, huzurunu ve kalkınmasını belirleyen temel unsur olduğuna, beslenmenin sağlığın temelini oluşturduğuna ve sağlıklı beslenme olmadan sağlıklı bir yaşam düşünülemeyeceğine değindi. Dış görünüşün değiştiği, Fiziksel gelişimin hızlandığı, Zihinsel faaliyetlerin yoğunlaştığı, Fiziksel aktiviteye vakit ayırmakta zorlanılan bu dönemde Yeterli Ve Dengeli Beslenmenin çok önemli olduğunu anlattı. Ergenlik ve gençlik döneminde sağlıklı beslenme ile ilgili soruları cevapladı.

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR?

Vücudumuzun Yenilenmesi, Büyümesi ve Yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin yeterli miktarda tüketilmesidir.

ENERJİ VE BESİN ÖĞESİ İHTİYAÇLARIMIZ NE KADAR OLMALIDIR?

Büyüme ve gelişme hızlı olduğu için günlük enerji ve protein ile birlikte vitamin ve mineraller de verilmelidir. Enerji, protein eksikliği ile vitamin ve mineral eksikliğinin oluşturduğu engelleme ile boy artım hızı gecikir ya da azalır. Karbonhidrat ve yağdan zengin bir beslenme şişmanlığa yol açar.

BU ENERJİ VE PROTEİN İHTİYACIMIZI KARŞILAMAK İÇİN NASIL BESLENMELİYİZ?

Bu dönemde artan ihtiyaçların doğru kaynaklardan seçilmesi son derece önemlidir. Enerji ihtiyacımız tek yönlü fast food, cips, kola gibi gıdalardan karşılanırsa fazla kilo da dâhil olmak üzere pek çok sağlık sorunuyla karşı karşıya kalırız. Proteinli gıda tüketimi artırılmalı yağlı ve unlu gıdaların aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır.

HANGİ BESİN ÖĞELERİNİ NE SIKLIKTA TÜKETMELİYİZ?

Dört Temel Besin Öğesi Mutlaka Tüketilmelidir. SÜT GRUBU: Süt-Yoğurt-Peynir-Çökelek vb. Kemik gelişimini sağlar. Kalsiyum ve B grubu vitamin ihtiyacını karşılar. İyi bir protein kaynağıdır. GÜNLÜK 3-4 PORSİYON tüketilmelidir. ET –YUMURTA VE KURUBAKLAGİLLER: Et, balık, yumurta, tavuk, mercimek, fasülye, nohut vb. Protein ihtiyacımızı karşılar. Yeni hücre yapımı ve onarımında kullanılır. Özellikle kızlarda artan demir ihtiyacını karşılar. Magnezyum ve çinko sağlar. Hem zihinsel hem cinsel gelişimi destekler. B grubu vitaminleri ve posa içerir. GÜNLÜK 2 PORSİYON tüketilmelidir. SEBZE VE MEYVELER: Folik asit ve karoten, E-C ve B2 vitaminleri. Kalsiyum, Potasyum, Demir ve Magnezyum içerirler. Antioksidan ve posa sağlarlar. Meyvelerde şeker oranı fazladır. GÜNDE 3-4 PORSİYON SEBZE, 2-3 PORSİYON MEYVE YETERLİDİR. EKMEK VE TAHIL GRUBU: Buğday, pirinç, mısır, çavdar, yulaf vb. B grubu vitaminler. Mineraller, vitaminler, Posa, nişasta ve yüksek enerji içerirler. HER ÖĞÜNDE 3-4 PORSİYON tüketilmelidir. Enerji ihtiyacımıza göre tüketim miktarı değişir.

ERGENLİK VE GENÇLİK DÖNEMİNDE YAŞANAN BESLENME PROBLEMLERİ NELERDİR?

Ergenlik döneminde yetersiz ve dengesiz beslenme problemleri arasında şişmanlık ilk sıklıkta görülmektedir. Daha çok kızlarda görülen anorexia nervosa ( psikolojik kaynaklı yemek yememe ) yer alır. Fast-food ( ayakta hızla yenilen hamburger, pizza, kola vb. tüketimi şeklinde, ayaküstü beslenme ) beslenme bol kalorili olduğu için şişmanlığa yol açabilir.

GENEL SAĞLIKLI BESLENME KURALLARI NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Öğün atlanmamalıdır. Sabah mutlaka iyi bir kahvaltı ile güne başlayın. 3 ana 3 ara öğün yemek yemeye çalışılmalıdır. Ara öğünlerde süt-ayran-meyve-diyet bisküvi –ceviz-badem gibi gıdalar tüketebilir. Akşam geç saatte yemek yenmemelidir. Yemekler tv veya bilgisayar karşısında tüketilmemelidir. Hızlı yemek yenmemelidir. Ders çalışırken çikolata, kuruyemiş gibi kalorisi yüksek gıdaları tercih edilmemelidir. Kalorileri içerek alınmamalıdır. Kola gazoz gibi içecekler tamamen boş kalori alınmasına yol açar. Tatlı-hamur işleri- pasta börek gibi gıdaları tüketirken porsiyon miktarlarına dikkat edilmelidir. Fast-food gıdaları tüketim sıklığı azaltılmalıdır. Tercih olarak gündüz öğünlerinde tüketilmelidir. Sebze tüketimi arttırılmalıdır. Posalı gıda tüketiminizi arttırılmalıdır. Bol su içilmelidir. Ceviz-fındık badem tüketimini arttırılmalıdır. Sofrada besin çeşitliliğine önem verilmelidir. Öğünler geçiştirilmemelidir. Öğünlerde gerçek ihtiyaçlarınızı karşılayacak kadar yemek yenilmelidir. Az yemek yenilirse abur cubur yeme ihtiyacı artar. Bol egzersiz yapılmalıdır.